นครโยนกนาคพันธุ์ที่หายไปไหน

“โยนกนคร เด็กๆ หลายอาจไม่รู้จัก ว่าครั้งหนึ่งเคยเป็นอาณาจักรที่รุ่งเรืองมากเมื่อ 1,500 ปีมาแล้ว แต่จากการที่เป็นคนรักการอ่าน การฟังจากคำบอกเล่าเรื่องโยนกนคร ก็พอจะรู้เพียงลางๆ เท่านั้น”

จากที่เคยเป็นนครที่รุงเรือง แต่จู่ๆ เมืองทั้งสองหายไปไหน? คำตอบจากนักประวัติศาสตร์บอกว่า เหตุการณ์แผ่นดินไหวภาคเหนือที่รุนแรงมาก ที่ใบช่วงนั้นยังไม่มีเครื่องวัดตามสากล ที่จังหวัดเชียงราย เมื่อ 1,500 ปี ทำให้อาณาจักรโยนกนครจมหายไปทั้งเมืองตามพงศาวดารโยนกบันทึกว่า

ในคืนวันเสาร์ แรม 7 ค่ำ เดือน 7 พ.ศ. 1003 เมื่อพระอาทิตย์ตก มีเสียงดังไปทั่วเมือง และเกิดการไหวตัวของแผ่นดิน โยนกนครพังพินาศจมหายไปครึ่งหนึ่ง ครั้นถึงมัชฌิมยามก็เกิดซ้ำอีกอย่างน่ากลัวเป็นคำรบสอง จนถึงปัจฉิมยามก็ดังเป็นครั้งที่สาม ซึ่งดังยิ่งกว่าสองครั้งแรก ทำให้เมืองจมหายไปในธรณี รวมถึงผู้คนในเมือง แม้กระทั่งพระเจ้าแผ่นดินก็ไม่เหลือรอด กลายเป็นหนองน้ำขนาดใหญ่ มีพื้นที่ถึง 50 ตารางกิโลเมตร ช่วงรอยต่อระหว่างอำเภอแม่จัน กับอำเภอเชียงแสน ที่ชาวบ้านเรียกกันว่า “เวียงหนองล่ม” ผู้คนร้อยกว่าชุมชนหายไปหมดเลย

แต่ก็มีหัวหน้าภาคธรณีวิทยา รศ.ดร.พิษณุ วงศ์พรชัย อาจารย์มหาวิทยาลัยเชียงใหม่ อธิบายว่า รอยเลื่อนน้ำมาของพม่านั้น วางตัวขนานกับรอยเลื่อนแม่จันและรอยเลื่อนเชียงแสน ทำให้เกิดแผ่นดินไหวในอดีต 6-7 ริกเตอร์ มาแล้วหลายครั้ง ทำให้โยนกนครหายไปทั้งเมือง เพราะการก่อสร้างในอดีตยังไม่มีการรองรับแผ่นดินไหว จึงทำให้หายและพังไปทั้งเมือง

เรามารู้กันว่าเมืองไทยมีรอยเลื่อนที่จังหวัดไหนบ้าง ภาคเหนือ 11 จังหวัด ภาคใต้ 6 จังหวัด ภาคตะวันตก 3 จังหวัด ภาคตะวันออกเฉียงเหนือ 2 จังหวัด

รอยเลื่อนที่น่าจับตามองคือรอยเลื่อนสะแกง ห่างจากกรุงเทพฯ 400 กิโลเมตร ส่วนรอยเลื่อนเจดีย์สามองค์อยู่ห่างจากกรุงเทพฯ 200 กิโลเมตร ซึ่งมีเขื่อนขนาดใหญ่ตั้งอยู่บนรอยเลื่อน คือ เขื่อนศรีนครินทร์ และมีรอยเลื่อนอีก 2 แหล่งคือ รอยเลื่อนแม่จันและรอยเลื่อนคลองมะรุ่ย

แต่เนื่องจากเราอยากให้รับฟังเรื่องเล่าที่เป็นตำนานต่อกันมา คือโยนกนครมีประชาชนจับปลาไหลเผือกได้ตัวหนึ่ง มีลำตัวเท่าต้นหมาก จึงนำไปถวายพระราชา พระองค์จึงให้ประชาชนแบ่งปลาไหลเผือกไปกินกัน มีเพียงหญิงหม้ายคนหนึ่งที่ไม่ได้กินปลาไหล เนื่องจากเป็นที่รังเกียจของชาวเมือง

เมื่อเกิดเหตุอาเพศแผ่นดินไหว ทำให้โยนกนครจมหายไปในปัฐพี ชาวเมืองตายกันหมด เหลือเพียงหญิงหม้ายเพียงคนเดียวที่รอดตาย เนื่องจากออกจากจากเมืองมาอยู่บริเวณที่สูง ซึ่งขณะนั้นเป็นวัด และมีปลาไหลเผือก และพญานาค ซึ่งถ้าเราจะเรียกกันให้ถูก นครที่จมหายไปคือ “นครโยนกนาคพันธุ์” ถือเป็นนครที่พญานาคแปลงกายมาสร้าง และแปลงกายเป็นปลาไหลเผือก เมื่อชาวเมืองฆ่าปลาไหลเผือกก็เหมือนเป็นการเนรคุณจึงจมหายไปในธรณีนั่นเอง

นี่เป็นเรื่องเล่าในตำนานกันมา จริงเท็จอย่างไร ใครรู้ช่วยแจ้งกันหน่อยก็ดีครับ บริเวณแอ่งน้ำใหญ่กลายเป็นแหล่งพักผ่อนที่มีทั้งแพอาหาร ล่องเรือ และเกมต่างๆประจำปีครับ

เรื่อง/ภาพ : อ.อาทร จุลโลบล

เรียบเรียงข้อมูลโดย Off Road Magazine

ติดตามข่าวสาร ยานยนต์ รถจักรยานยนต์ รถใหม่ ได้ที่ Off Road Magazine